Avrupa Komisyonu, Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatan ilk ilaca resmen onay verdi.
Brüksel, 15 Nisan 2025 – Avrupa Komisyonu, Alzheimer hastalığına yönelik geliştirilen ve hastalığın seyrini doğrudan etkileyen ilk tedavi olan Leqembi (etken maddesi: Lecanemab) adlı ilaca onay verdi. Bu karar, Alzheimer tedavisinde büyük bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
İlacın Geliştiricileri: Japonya ve ABD Ortaklığı
Leqembi, Japon ilaç devi Eisai ile Amerikan biyoteknoloji firması Biogen tarafından ortaklaşa geliştirildi. İlacın ana hedefi, Alzheimer hastalığının başlangıç evresinde beyinde biriken ve sinir hücrelerine zarar verdiği bilinen beta-amiloid plaklarını azaltmak.
Kimler İçin Uygun?
İlaç, sadece erken evre Alzheimer hastaları için öneriliyor. Yani hafif bilişsel bozukluk ya da hafif demans tanısı almış bireylerde etkili olduğu yapılan klinik çalışmalarda gösterildi. İlacın bu grup üzerindeki etkisi, bilişsel yetilerin daha yavaş kaybı olarak öne çıkıyor.
Nasıl Uygulanıyor?
Leqembi, her iki haftada bir damar yoluyla (IV) uygulanıyor. Tedavi süreci boyunca hastaların düzenli olarak beyin MR’ı ile izlenmesi gerekiyor. Çünkü ilacın bazı olası ciddi yan etkileri bulunuyor.
Olası Yan Etkiler ve Sınırlamalar
İlacın en dikkat çeken yan etkileri arasında beyin şişmesi ve mikro kanamalar yer alıyor. Bu nedenle tedavi, her Alzheimer hastası için uygun değil. Özellikle ileri evredeki hastalar ve bazı genetik risk faktörlerine sahip olan bireyler için kullanımı önerilmiyor.
Uluslararası Durum: Karma Tepkiler
ABD, Leqembi’yi 2023 yılında onayladı ve geniş çapta kullanımına başladı. İngiltere ilacı onaylamasına rağmen, devlet sağlık sistemi (NHS) henüz ilacın ücretini karşılamıyor. Avustralya ise ilaca onay vermeyi reddetti. Avrupa Birliği’nin bu adımı, özellikle yaşlı nüfusun fazla olduğu ülkelerde umutla karşılandı.
Bilim Dünyasından Tepkiler: “Bir Dönüm Noktası”
Alzheimer Dernekleri ve nörologlar bu gelişmeyi “umut verici” ve “devrimsel” olarak nitelendiriyor. Leqembi’nin etkisinin sınırlı da olsa, ilk kez doğrudan hastalığın nedenlerine müdahale etmesi bakımından büyük önem taşıdığı belirtiliyor.
Sonuç: Tam Bir Tedavi Olmasa da Umut Veriyor
Leqembi, Alzheimer hastalığına karşı bir çare değil ancak hastalığın ilerleyişini yavaşlatma potansiyeline sahip ilk onaylı tedavi olması nedeniyle dikkat çekiyor. Avrupa Komisyonu’nun bu onayı, gelecekte benzer mekanizmalara sahip yeni ilaçların da önünü açabilir.
Haber: Mustafa Tığlı ( NRW STAR )
